I.THUẾ – TÀI CHÍNH – KẾ TOÁN – NGÂN HÀNG
1.Luật kế toán số 88/2015/QH13 do Quốc Hội thông qua ngày 20/11/2015:
Luật này sửa dổi, bổ sung một số nội dung cơ bản sau đây :
• Bổ sung khái niệm “giá trị hợp lý” trong nguyên tắc kế toán, sửa đổi về đơn vị tính sử dụng trong kế toán, dấu (.) và dấu (,) sử dụng trong chữ số.
• Bổ sung thêm các hành vi bị cấm trong kế toán mà chủ yếu là các hành vi liên quan đến hành nghề kế toán.
• Sửa đổi, bổ sung về chứng từ điện tử, cách thức lưu trữ, hóa đơn cũng như cách lưu trữ đối với đơn vị ghi sổ kế toán bằng phương tiện điện tử.
• Bổ sung quy định về Báo cáo tài chính Nhà nước. Bộ Tài chính chịu trách nhiệm lập Báo cáo tài chính Nhà nước trên phạm vi toàn quốc, trình Chính phủ để báo cáo Quốc Hội.
• Bổ sung quy định về kiểm tra kế toán, các cơ quan có thẩm quyền quyết định kiểm tra kế toán và đơn vị có thẩm quyền kiểm tra kế toán.
• Bổ sung thêm các quy định cụ thể về kiểm soát nội bộ và kiểm toán nội bộ. Đơn vị kế toán phải thiết lập hệ thống kiểm soát nội bộ.
• Quy định về hoạt động kinh doanh dịch vụ kế toán được thể hiện tại chương IV của Luật này có nhiều bổ sung, sửa đổi về điều kiện thi, cấp chứng chỉ kế toán viên, giấy chứng nhận đăng ký hành nghề, những người không được phép đăng ký hành nghề, điều kiện thành lâp doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ kế toán, hộ kinh doanh dịch vụ kế toán, điều kiện cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ kế toán, những trường hợp không được cung câp dịch vụ kế toán và đình chỉ kinh doanh dịch vụ kế toán. Bổ sung trách nhiệm mua bảo hiểm nghề nghiệp của kế toán viên hành nghề, doanh nghiệp dịch vụ kế toán và hộ kinh doanh dịch vụ kế toán.
Luật này có hiệu lực từ ngày 1/1/2017, các doanh nghiệp. Các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ kế toán thành lập trước ngày Luật này có hiệu lực phải đảm bảo các điều kiện theo quy đinh của Luật này trong thời hạn 24 tháng kể từ ngày Luật này có hiệu lực.

2. Thông tư 195/2015/TT-BTC do Bộ Tài chính ban hành ngày 24/11/2015 hướng dẫn thi hành Nghị định số 108/2015/NĐ-CP  quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật thuế Tiêu thụ đặc biệt:
Thông tư này có một số nội dung mới được hướng dẫn tại công văn 5362/TCT-CS ngày 14/12/2015 như sau :
Một là : Về giá tính thuế TTĐB
•    Bổ sung quy định về giá tính thuế TTĐB đối với hàng hóa nhập khẩu ( trừ xăng các loại) do cơ sở kinh doanh nhập khẩu bán ra.
•    Sửa đổi tỷ lệ % khống chế về giá làm căn cứ tính thuế TTĐB so với giá bán của cơ sở kinh doanh thương mại từ 10% xuống 7% đồng thời làm rõ các xác định thế nào là cơ sở kinh doanh thương mại.
•    Sửa đổi, bổ sung quy định về giá tính thuế đối với trường hợp cơ sở nhập khẩu, cơ sở sản xuất, lắp ráp ô tô dưới 24 chỗ bán hàng cho các cơ sở kinh doanh thương mại.
•    Bổ sung, làm rõ giá tính thuế đối với các mặt hàng thuốc lá.
Hai là: Về khấu trừ thuế TTĐB
•    Người nộp thuế sản xuất hàng hóa thuộc đối tượng chịu thuế TTĐB bằng các nguyên liệu chịu thuế TTĐB được khấu trừ số thuế TTĐB đã nộp đối với nguyên liệu nhập khẩu hoặc đã trả đối với nguyên liệu mua trực tiếp từ cơ sở sản xuất trong nước khi xác định số thuế TTĐB phải nộp. Số thuế TTĐB được khấu trừ tương ứng với số thuế TTĐB của nguyên liệu đã sử dụng để sản xuất hàng hóa bán ra.
•    Người nộp thuế TTĐB đối với hàng hóa chịu thuế TTĐB nhập khẩu ( trừ xăng các loại) được khấu trừ số thuế TTĐB đã nộp ở khâu nhập khẩu khi xác định số thuế TTĐB phải nộp bán ra trong nước.
Ba là : Bổ sung quy định về nơi kê khai, nộp thuế TTĐB của các doanh nghiệp sản xuất xăng sinh học, cụ thể như sau :
•    Các doanh nghiệp được phép sản xuất xăng E5, E10, việc kê khai nộp thuế, khấu trừ thuế TTĐB được thực hiện tại Cục thuế địa phươngnơi doanh nghiệp đóng trụ sở chính. Số thuế TTĐB chưa được khấu trừ hết trong kỳ của xăng E5, E10 được bù trừ với số thuế TTĐB phải nộp của hàng hóa dịch vụ khác.
Bốn là : Bổ sung hồ sơ khai thuế TTĐB
Năm là : Sửa đổi, bổ sung quy định hướng dẫn về trường hợp không chịu thuế TTĐB :
•    Hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài vào khu phi thuế quan, hàng hóa từ nội địa ban vào khu phi thuế quan và chỉ sử dụng trong khu phi thuế quan, hàng hóa được mua bán giữa các khu phi thuế quan với nhau, trừ hàng hóa được đưa vào khu được áp dụng quy chế khu phi thuế quan có dân cư sinh sống, không có hàng rào cứng và xe ô tô chở người dưới 24 chỗ.
•    Tàu bay, du thuyền sử dụng cho mục đích kinh doanh vận chuyển hàng hóa hành khách, kinh doanh du lịch và tàu bay sử dụng cho mục đích an ninh, quốc phòng.
Thông tư này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2016.

3. Công văn số 4926/TCT-CS do Tổng cục thuế ban hành ngày 20/11/2015 hướng dẫn về xử lý đối với trường hợp mất hóa đơn do bị cướp giật:
Công văn này hướng dẫn như sau :
Trường hợp nhân viên của công ty trên đường đi giao hóa đơn cho khách hàng bị cướp giật túi xách có trình báo công an phường và được công an phường xác nhận. Nếu cơ quan thuế làm rõ liên 1 các số hóa đơn này đã kê khai và nộp thuế, cơ quan thuế quản lý trực tiếp đã thông báo hết giá trị sử dụng  hóa đơn của các liên hóa đơn bị mất, nếu qua kiểm tra không gian lận thì thống nhất không xử phạt vi phạm hành chính.

4. Công văn số 4943/TCT-KK do Tổng cục thuế ban hành ngày 23/11/2015 hướng dẫn một số vướng mắc về kê khai thuế và khai bổ sung hồ sơ khai thuế:
Công văn này hướng dẫn cụ thế các trường hợp sau:
•    Xác định hồ sơ khai thuế chính thức, hồ sơ khai thuế chính thức nộp chậm, hồ sơ khai thuế bổ sung.
•    Mẫu biểu hồ sơ khai bổ sung : đối với trường hợp nộp hồ sơ khai bổ sung, điều chỉnh nhưng mẫu của tờ khai của kỳ tính thuế bị sai sót đã hết hiệu lực và được thay thế bằng mẫu mới. Trường hợp người nộp thuế khai bổ sung điều chỉnh chỉ tiêu trên tờ khai mà chỉ tiêu này được tổng hợp từ phụ lục.
•    Kê khai hóa đơn trên hồ sơ khai thuế :
–    Kê khai hóa đơn bỏ sót : hướng dẫn kê khai hóa đơn bỏ sót đối với trường hợp người bán và người mua.
–    Kê khai hóa đơn điều chỉnh : đối với hóa đơn điều chỉnh hoặc hóa đơn trả lại hàng.
•    Khai bổ sung dẫn đến tăng, giảm số thuế khấu trừ :
–    Trường hợp người nộp thuế đã dừng khấu trừ và đề nghị hoàn thuế.
–    Trường hợp người nộp thuế khai bổ sung giảm khấu trừ, tăng phải nộp dẫn đến không đủ điều kiện hoàn.
–    Trường hợp người nộp thuế đã dừng khấu trừ và đề nghị hoàn thuế, người nộp thuế khai bổ sung hồ sơ khai thuế làm tăng số thuế GTGT chưa khấu trừ hết của kỳ tính thuế có sai sót thuộc kỳ hoàn thuế thì không được khai bổ sung điều chỉnh tăng số thuế đã đề nghị hoàn mà số thuế khấu trừ điều chỉnh tăng được kê khai vào chỉ tiêu “điều chỉnh tăng số thuế GTGT còn được khấu trừ của các kỳ trước” trên tờ khai của kỳ lập hồ sơ thuế hiện tại.
•    Khai thuế GTGT đối với dự án đầu tư :
–    Trường hợp người nộp thuế thành lập mới từ dự án đầu tư  ( trừ dự án xây dựng nhà để bán).
–    Trường hợp người nộp thuế đang hoạt động SXKD nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ có dự án đầu tư ( trừ dự án đầu tư xây dựng nhà để bán ).
•    Một số tình huống khai vào chỉ tiêu “điều chỉnh tăng/giảm số thuế GTGT còn được khấu trừ của các kỳ trước” trên tờ khai thuế GTGT:
–    Trường hợp người nộp thuế đã đề nghị hoàn và được giải quyết hoàn thuế, cơ quan thuế ban hành quyết định hoàn thuế kèm theo thông báo không được hoàn 1 phần số thuế đã đề nghị hoàn và cho phép chuyển kê khai khấu trừ tiếp.
–    Trường hợp cơ quan thuế ban hành quyết định xử lý về thuế liên quan đến tăng/giảm số thuế GTGT còn được khấu trừ.
–    Người nộp thuế thành lập mới từ dự án đầu tư khi nhận bàn giao số thuế GTGT từ chủ dự án đầu tư.
–    Người nộp thuế nhận số tiền thuế GTGT còn được khấu trừ từ đơn vị sáp nhập hoặc chuyển đổi loại hình doanh nghiệp.
•    Một số tình huống khác
5. Công văn 5236/TCT-KK do Tổng cục thuế ban hành ngày 8/12/2015 hướng dẫn về việc xử phạt vi phạm hành chính về chậm nộp HSKT:
Công văn này hướng dẫn:
•    Người nộp thuế khi nộp hồ sơ khai quyết toán thuế TNDN không nộp kèm BCTC hoặc báo cáo kiểm toán đối với trường hợp đối tượng bắt buộc phải kiểm toán BCTC thì cơ quan thuế không tiếp nhận hồ sơ và có văn bản thông báo cho cơ quan có thẩm quyền để kiểm tra và lập biên bản vi phạm hành chính.
•    Từ kỳ khai quyết toán thuế TNDN 2015 Tổng cục thuế sẽ nâng cấp Cổng thông tin điện tử để hỗ trợ người nộp thuế gửi được bản scan báo cáo kiểm toán qua mạng.
6. Công văn số 5367/TCT-CS do Tổng cục thuế ban hành ngày 14/12/2015 về chính sách thuế nhà thầu :
Công văn này hướng dẫn như sau :
•    Chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam là cơ sở thường trú của ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam nếu thực hiện phân bổ chi phí quản lý là chi phí hợp lý, hợp lệ từ ngân hàng nước ngoài khi kê khai xác định thu nhập chịu thuế của chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam theo quy định của pháp luật thuế TNDN tại Việt Nam thì không phải kê khai nộp thuế nhà thầu.
•    Trường hợp chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam chi trả khoản tiền cho ngân hàng nước ngoài để ngân hàng nước ngoài thực hiện dịch vụ mà dịch vụ này không thuộc chi phí quản lý chung phân bổ cho chi nhánh ngân hàng thì phải kê khai nộp thuế nhà thầu.

II.    LAO ĐỘNG – BẢO HIỂM :
1.    Thông tư số 47/2015/TT-BLĐTBXH ngày 16/11/2015 do Bộ Lao động Thương binh và xã hội ban hành hướng dẫn thực hiện một số điều về hợp đồng, kỷ luật lao động, trách nhiệm vật chất của Nghị định số 05/2015/NĐ – CP:
Theo đó, mức lương, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác thỏa thuận ghi trong hợp đồng lao động như sau :
•    Mức lương : ghi mức lương tính theo thời gian của công việc hoặc chức danh theo thang bảng lương.
•    Phụ cấp lương : là các khoản phụ cấp để bù đắp yếu tố về điều kiện lao động, tính chất phức tạp công việc, điều kiện sinh hoạt, mức độ thu hút lao động. Các khoản phu cấp lương gắn với quá trình làm việc và kết quả thực hiện công việc của người lao động.
•    Các khoản bổ sung khác : là các khoản bổ sung xác định được mức tiền cụ thể cùng với mức lương thỏa thuận trong hợp đồng và trả thường xuyên trong mỗi kỳ trả lương và các khoản bổ sung không xác định được mức tiền cụ thể trả thường xuyên hoặc không thường xuyên trong mỗi kỳ trả lương gắn với quá trình làm việc, kết quả thực hiện của người lao động.
Đối với các chế độ và phúc lợi khác như : tiền thưởng, thưởng sáng kiến, tiền ăn giữa ca, hỗ trợ xăng xe, điện thoại, đi lại, nhà ở, tiền giữ trẻ, nuôi con nhỏ, hỗ trợ ma chay, hiếu, hỉ, sinh nhật, tai nạn lao động thì ghi thành mục riêng trong hợp đồng lao động.
Ngoài ra, thông tư còn hướng dẫn về ủy quyền giao kết hợp đồng lao động, hợp đồng lao động với người cao tuổi, thông báo cho cơ quan quản lý nhà nước về lao động cấp tỉnh khi có thay đổi cơ cấu, công nghệ và lý do kinh tế, trợ cấp thôi việc và trợ cấp mất việc làm….
Đối với phần kỷ luật lao động và trách nhiệm vật chất, thông tư hướng dẫn các nội dung sau :
•    Đăng ký nội quy lao động và hiệu lực của nội quy lao động : người sử dụng lao động dưới 10 người lao động không bắt buộc phải đăng ký nội quy lao động.
•    Người sử dụng lao động không được  xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động đang nuôi con nhỏ dưới 12 tháng tuổi là con đẻ, con nuôi hợp pháp, nuôi đứa trẻ mang thai hộ đối với người lao động là người mang thai hộ.
•    Những trường hợp được coi là người lao động nghỉ việc có lý do chính đáng: do thiên tai, hỏa hoạn, do bản thân, bố mẹ đẻ, bố mẹ nuôi, bố mẹ vợ, bố mẹ chồng, chồng hoặc vợ, con đẻ, con nuôi hợp pháp, đứa trẻ mà người lao động mang thai hộ đang nuôi theo quy định.
Thông tư này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2016 và sửa đổi, bãi bỏ một số điều, khoản tại thông tư số 23/2015/TT-BLĐTBXH ngày 23/6/2015 như sau :
•    Sửa đổi Điểm c, khoản 1, điều 4 : tiền lương ngày được xác định trên cơ sở tiền lương tháng chia cho số ngày làm việc bình thường trong tháng nhưng tối đa không quá 26 ngày.
•    Sửa đổi khoản 1, điều 5 : người lao động hưởng lương tháng được trả tháng một lần hoặc nửa tháng một lần và được trả vào thời điểm trả lương.
•    Sửa đổi điểm a, khoản 1, điều 6 về việc tính lương thêm giờ .
•    Bãi bỏ khoản 2, điều 9.

2.    Thông tư 54/2015/TT-BLĐTBH do Bộ Lao động thương binh và xã hội ban hành ngày 26/12/2015 hướng dẫn về thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi đối với người lao động làm công việc sản xuất có tính thời vụ và công việc gia công theo đơn đặt hàng:
Thông tư hướng dẫn về cách tính quỹ thời giờ làm việc tiêu chuẩn trong năm, từ đó lập kế hoạch xác định số giờ làm việc tiêu chuẩn hàng ngày, quy định các nguyên tắc sử dụng quỹ thời giờ làm việc tiêu chuẩn, giới hạn giờ làm việc tiêu chuẩn hàng ngày và giờ làm thêm, thời giờ nghỉ ngơi. Thông tư còn quy định  trách nhiệm của người sử dụng lao động và trách nhiệm của Sở lao động thương binh và xã hội.
Thông tư có hiệu lực từ ngày 1/2/2016.
3.    Công văn số 3844/BHH-THU ngày 30/11/2015 của Bảo hiểm xã hội TP Hồ Chí Minh hướng dẫn việc thực hiện đóng BHXH từ ngày 1/1/2016:
Công văn hướng dẫn các doanh nghiệp trên địa bàn TP HCM về tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc là tiền lương và phụ cấp lương ghi trong HĐLĐ, mức lương tối thiểu vùng áp dụng từ 1/1/2016.

III.    LĨNH VỰC KHÁC :
1.    Thông tư số 20/2015/TT-BKHĐT ngày 1/12/2015 do Bộ Kế hoạch và đầu tư ban hành hướng dẫn về đăng ký doanh nghiệp :
Thông tư này có 20 điều hướng dẫn về việc đăng ký doanh nghiệp theo Nghị định số 78/2015/NĐ-CP bao gồm :
Một trong những điểm mới đáng lưu ý của Thông tư này là bổ sung thủ tục đăng ký thay đổi nội dung đăng ký hoạt động đối với chi nhánh, VPĐD, địa điểm kinh doanh của các doanh nghiệp chuyển đổi loại hình (Điều 6)
Theo đó, trường hợp doanh nghiệp chuyển đổi loại hình từ Công ty TNHH sang Công ty cổ phần hoặc chuyển từ DNTN / Công ty cổ phần sang Công ty TNHH thì sau khi cấp Giấy chứng nhận thay đổi loại hình, các chi nhánh, VPĐD, địa điểm kinh doanh của doanh nghiệp phải làm thủ tục đăng ký thay đổi nội dung đăng ký hoạt động theo Điều 48 Nghị định 78/2015/NĐ-CP
Ngoài ra, theo Điều 15 Thông tư này, khi nộp hồ sơ đăng ký thay đổi nội dung ĐKDN thì doanh nghiệp có trách nhiệm bổ sung đầy đủ các thông tin còn thiếu gồm: số điện thoại, số fax, email, website. Trong đó, việc bổ sung thông tin về số điện thoại của doanh nghiệp là bắt buộc, nếu thiếu thông tin này thì hồ sơ đăng ký thay đổi nội dung ĐKDN bị coi là không hợp lệ
Thông tư có hiệu lực thi hành kể từ ngày 15/01/2016 và thay thế Thông tư số 01/2013/TT-BKHĐT ngày 21/01/2013.