Khai mạc sự kiện, PGS.TS. Phạm Ngọc Linh – Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) nhấn mạnh, báo chí từ lâu đã là kênh truyền thông chiến lược, đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc đưa chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về khoa học và công nghệ đến với đội ngũ trí thức và nhân dân. Báo chí cũng là diễn đàn rộng mở, nơi giới khoa học trao đổi học thuật, phản biện chính sách và chia sẻ tri thức một cách công khai, minh bạch.

PGS.TS. Phạm Bích San (Tạp chí Nghe nhìn Việt Nam) nhận định, báo chí Liên hiệp hội thời kỳ này đã giúp hoàn thành 3 công việc khó khăn. Trước hết, hệ thống báo chí của Liên hiệp hội Việt Nam đã tạo công ăn việc làm cho nhiều chuyên gia, nhà khoa học trong giai đoạn chuyển tiếp từ cơ chế bao cấp sang kinh tế thị trường, thông qua việc tổ chức hoạt động các tạp chí.

Trước đây, hàng trăm tờ báo, tạp chí và bản tin đã trở thành nguồn thu nhập quan trọng, góp phần ổn định đời sống cho đội ngũ cán bộ khoa học, qua đó xây dựng uy tín và vị thế cho cả Liên hiệp hội và nền báo chí thuộc hệ thống.

Việc truyền thông về hoạt động và kết quả khoa học thông qua các ấn phẩm báo chí của Liên hiệp hội đã giúp khẳng định rõ vai trò của tổ chức như một lực lượng khoa học có đặc thù riêng, bổ sung tích cực cho hệ thống KH&CN quốc gia bên cạnh hai Viện hàn lâm và các trường đại học.

Ở góc nhìn thực tiễn và kỳ vọng phát triển hơn nữa, theo Tiến sĩ, Nhà báo Lê Nghiêm – Phó Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam cho biết, nhiều Liên hiệp hội địa phương chưa có chiến lược truyền thông bài bản, chủ động. Hoạt động phản biện thường mạnh ở trung ương nhưng còn yếu ở cấp tỉnh. Nhiều hội chuyên ngành chưa quen làm việc với báo chí, ngại phát biểu hoặc e dè trước sự chú ý dư luận dù họ sở hữu tri thức rất quý báu.

Để báo chí thực sự trở thành “đối tác tri thức” trong hoạt động tư vấn, phản biện chính sách, Phó Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam cho rằng, Liên hiệp hội Việt Nam cần chỉ định cán bộ đầu mối phụ trách truyền thông cấp trung ương và từng Liên hiệp hội tỉnh/thành. Các cơ quan báo chí có nhu cầu khai thác thông tin cần biết các đầu mối và kênh liên hệ rõ ràng, thuận tiện.

Ông Nguyễn Văn Cảm – Tạp chí Khoa học kỹ thuật Thú y đánh giá:”Nếu báo là kênh thông tin xã hội – truyền thông chính sách, thì tạp chí khoa học là nền tảng học thuật thể hiện năng lực nghiên cứu, phản biện và lan tỏa tri thức của hệ thống Liên hiệp Hội. Đây chính là cơ sở để VUSTA khẳng định vị thế của mình như tổ chức tập hợp trí thức lớn nhất cả nước.

Để báo và tạp chí khoa học tiếp tục đồng hành cùng sự phát triển của Liên hiệp Hội Việt Nam, ông Cảm đề xuất một số giải pháp: Xây dựng chiến lược truyền thông tổng thể của VUSTA giai đoạn tới; Thống nhất thông điệp và nhận diện truyền thông; Thiết lập cơ chế phối hợp giữa Liên hiệp Hội Việt Nam với các hội ngành toàn quốc với các cơ quan báo chí trực thuộc để tạo thành sức mạnh tổng hợp; Đầu tư phát triển tạp chí khoa học theo chuẩn quốc gia (theo Thông tư 27/2025/TT-BKHCN ngày 31/10/2025) và chuẩn quốc tế (ISI hoặc scopus); Chuẩn hóa quy trình phản biện, xuất bản; Ứng dụng công nghệ số và hệ thống quản lý bài báo điện tử.

Ông Hồ Quang Hòa Tổng biên tập Tạp chí Tâm lý – Giáo dục khẳng định một lần nữa vai trò của báo chí, tạp chí khoa học trong phát triển LHH giai đoạn 2025–2030. Đây là kênh tuyên truyền, cụ thể hóa các nghị quyết 57, 68, 70, 71 trong cộng đồng trí thức; Giải mã nội dung, tinh thần các nghị quyết bằng ngôn ngữ dễ hiểu, có chiều sâu, gắn với ví dụ, mô hình cụ thể trong các ngành, địa phương…

PGS.TS. Phạm Ngọc Linh nhận định, hội thảo cho thấy rõ vai trò, tầm vóc của hệ thống báo chí thuộc Liên hiệp hội trong sự phát triển của đất nước và của chính Liên hiệp hội Việt Nam. Mối quan hệ giữa Liên hiệp hội và các cơ quan báo chí từ hôm qua, hôm nay đến ngày mai luôn là mối quan hệ hai chiều, đồng hành bền chặt, dù bối cảnh có thay đổi.

Các tạp chí khoa học trong hệ thống đã góp phần tạo dựng uy tín, vị thế cho Liên hiệp hội Việt Nam, đồng thời Liên hiệp hội Việt Nam luôn hỗ trợ, tạo điều kiện để các cơ quan báo chí thực hiện tốt sứ mệnh đưa tiếng nói khoa học vào đời sống. Các tạp chí đã khẳng định được bản sắc riêng biệt của báo chí khoa học, trở thành cầu nối quan trọng giữa Liên hiệp hội, các nhà khoa học và xã hội.

Trong thời gian tới, trước yêu cầu tinh gọn và thay đổi, cần có tiêu chí rõ ràng, cách làm hợp lý để đảm bảo tính khoa học và sự đồng thuận. Liên hiệp hội Việt Nam có trách nhiệm tạo diễn đàn để các nhà khoa học và cơ quan báo chí bày tỏ tiếng nói, đồng thời xây dựng cơ chế phối hợp chặt chẽ hơn giữa Liên hiệp hội và các tạp chí khoa học.

Huyền Thương