Bài phát biểu trong Đại hội Kế toán Thế giới (WCOA) nhấn mạnh rằng, công nghệ kỹ thuật số như trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ chuỗi khối sẽ dần đặt dấu chấm hết cho các trung gian tài chính, giúp cho các kế toán viên trong thời đại mới không còn tập trung quá nhiều vào nghiệp vụ tuân thủ, thay vào đó dành nhiều quan tâm hơn cho việc củng cố quan hệ và truyền tải thông tin tới khách hàng.

Khi không còn cần dành thời gian cho nghiệp vụ tuân thủ thì nhiệm vụ mới của kế toán viên là gì? Ông Ram Subramanian – Cố vấn chính sách của CPA Australia đã đặt câu hỏi trong một hội thảo nhóm của WCOA 2018 rằng “Công nghệ kỹ thuật số sẽ tác động đến các doanh nghiệp như thế nào?”

Ông Subramanian đưa ra câu hỏi cho các diễn giả rằng viễn cảnh tương lai của các kế toán viên sẽ như thế nào khi mà nghiệp vụ tuân thủ họ thường làm giờ đây đang dần được thực hiện bởi trí tuệ nhân tạo, dây chuyền robot tự động, công nghệ chuỗi khối và một số công nghệ khác.
Ông phát biểu: “Các nhân viên kế toán như chúng tôi đang phải đối mặt với thách thức làm thế nào để nâng cao trình độ chuyên môn của mình.”
“Phần lớn thời gian chúng tôi làm các nghiệp vụ tuân thủ. Khi mà các công việc này không còn nữa thì chúng tôi sẽ làm gì?”

Công nghệ chuỗi khối làm giảm khối lượng nghiệp vụ tuân thủ

Diễn giả của phiên thảo luận nhóm James Evangelidis, tác giả của loạt sách và chương trình phát thanh “Mong muốn thực sự của khách hàng” cho rằng công nghệ chuỗi khối giúp kế toán viên giảm bớt gánh nặng nghiệp vụ tuân thủ chứ không thể thay thế được họ.
Ông cho biết: “Tôi nghĩ rằng các kế toán viên thực sự mong muốn được cắt giảm khối lượng nghiệp vụ tuân thủ”.
“Công nghệ chuỗi khối sẽ loại bỏ một số nghiệp vụ, đồng thời tạo ra những công việc mới. Thông điệp tôi muốn gửi tới các bạn là hãy bình tĩnh, đừng quá lo lắng bởi chính công nghệ đang khiến cho công việc trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết.”

Theo ông Evangelidis, công nghệ chuỗi khối thiết kế dựa trên sổ cái phân tán đã thay đổi công việc kinh doanh giống như những gì mà Internet đã làm hồi cuối những năm 90.

Một ví dụ trong quá trình mua bất động sản, “hợp đồng thông minh” có khả năng loại bỏ vai trò của ngân hàng, luật sư và môi giới nhà đất, giúp tiết kiệm thời gian giao dịch xuống dưới một tuần, giảm chi phí từ $30.000 xuống còn $900/hợp đồng.
Ông đưa thêm một dẫn chứng khác: tháng Tám năm 2018, với việc sử dụng công nghệ chuỗi khối phát triển bởi Commonwealth Bank, Ngân hàng Thế giới đã phát hành và định giá một cổ phiếu trị giá 100 triệu đô la Úc với chi phí chỉ bằng 5% so với phương pháp dựng sổ truyền thống.

Giảm thiểu các sai phạm

Đối với các kế toán viên, Evangelidis nói rằng công nghệ chuỗi khối có tác động đáng kể lên hệ thống thuế quan, giúp thúc đẩy việc tuân thủ và loại bỏ các sai sót.
Ông cũng cho rằng: “Nếu chính phủ Úc thông báo về việc họ đang chuyển hệ thống thuế sang dạng chuỗi khối thì mọi giao dịch của một tài khoản sẽ được theo dõi, việc tuân thủ sẽ dễ dàng hơn và các hành vi trốn thuế sẽ bị ngăn chặn.”

Một diễn giả khác của phiên tọa đàm nhóm, Alan FitzGerald, cố vấn kỹ thuật cho kế toán của Công ty PracticeConnections lại không đồng tình với quan điểm của Evangelidis bởi ông cho rằng phải mất rất nhiều năm nữa thì công nghệ chuỗi khối mới thực sự gây được những thành tựu đáng kể.

Thay vào đó, FitzGerald nhấn mạnh quy trình tự động hóa (RPA) và trí tuệ nhân tạo (AI) mới là những yếu tố tác động sớm hơn tới kế toán và các chức năng tài chính của doanh nghiệp.
Điều này càng được hỗ trợ bởi mạng di động 5G giúp truyền tải khối lượng lớn thông tin với tốc độ cao hơn so với mạng 4G và 3G hiện nay.
FitzGerald phát biểu rằng “RPA chỉ vận hành những gì có thể được tự động hóa, nhưng khi được ứng dụng trí tuệ nhân tạo, những cỗ máy kia có thể xử lý thông tin và thao tác các công việc như kiểm tra chéo các chứng từ trong bản thống kê thuế quan chỉ trong vòng 30 giây.”
“Trong khi RPA đóng vai trò là cơ thể thì AI giống như bộ não vậy.”

Kế toán: chuyên gia xóa bỏ sự lo lắng

Trong môi trường số hóa như hiện nay, kế toán luôn luôn phải ghi nhớ vai trò “xoa dịu nỗi bất an” của mình là giải quyết những thắc mắc và mối lo ngại của khách hàng, cung cấp cho họ những hiểu biết trong kinh doanh.

Để làm được điều này, kế toán viên cần trang bị kỹ năng về truyền thông xã hội để “thu hút sự chú ý, phát triển các mối quan hệ, khiến khách hàng muốn được hợp tác với bạn và biến họ trở thành những khách hàng tiềm năng.”

Mục đích sử dụng mạng xã hội là “tìm ra những vấn đề chỉ bạn mới có thể giải quyết”, cung cấp thông tin về chuyên ngành kế toán và thu hút khán giả mới.
Thông điệp gửi tới các kế toán viên đang lo ngại về sự số hóa là RPA và AI không hề tước đi công việc của họ mà chúng đang thay họ hoàn thành những công việc nhàm chán như nhập dữ liệu.
Trích lời FitzGerald: “AI là công cụ thông minh nhưng nó không thể thay thế sự giám sát và đánh giá của con người.”
“Máy móc chỉ là công cụ. Liệu con người có thể hoàn toàn tin tưởng vào công cụ? Câu trả lời là không.”

Bài viết này được đăng lần đầu tiên trên tạp chí INTHEBLACK của CPA Australia. Bạn đọc có thể tìm hiểu thêm tại intheblack.com