Bức tranh hoạt động sản xuất kinh doanh của nhiều tập đoàn, tổng công ty nhà nước (DNNN)năm 2012 vẫn chồng chất nợ nần, gặp nhiều rủi ro, không tự chủ được về tài chính.

Nợphải trả; 1,33 triệu tỉ đồng

Tại hội nghị Chính phủ với tập đoàn, tổng công ty nhà nước hôm 16-1, Ban chỉ đạo đổi mới và phát triển doanh nghiệp đã đưa ra bức tranh toàn cảnh về tình hình hoạt động của các tập đoàn, tổng công ty. Cho dù Chính phủ đã phê duyệt đề án tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước (DNNN), trọng tâm là các tập đoàn, tổng công ty giai đoạn 2011-2015 vàcác doanh nghiệp này đã nhận diện rõ khó khăn từ nhiều năm trước đó, nhưng xét về cơ bản, bức tranh hoạt động của các tập đoàn, tổng công ty không có thay đổi đáng kể so với những năm trước, thậm chí nhiều chỉ tiêu tài chính còn xấu đi.

Theo đó, tổng doanh thucủa các đơn vị này năm 2012 đạt trên 1,621 triệu tỉ đồng, chỉ bằng 92% so vớikế hoạch năm, tuy có tăng thêm 2% so với thực hiện năm 2011. Tổng lợi nhuậntrước thuế của các tập đoàn, tổng công ty giảm 5% so với thực hiện năm 2011(đạt 127.500 tỉ đồng), dẫn đến tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu bình quânđạt 17,4%.
Kết quả kinh doanh trên kéo theo mức nộp ngân sách giảm 12% so với thực hiệnnăm 2011 (tổng nộp 294.000 tỉ đồng).

Tình hình kinh doanh khókhăn đã khiến lỗ phát sinh và lỗ lũy kế của các tập đoàn tăng nhanh. Lỗ phátsinh khoảng 2.253 tỉ đồng (theo báo cáo hợp nhất của toàn bộ các tập đoàn, tổngcông ty). Nhiều tập đoàn, tổng công ty lỗ từ năm 2011 và tiếp tục lỗ trong năm2012. Tổng lỗ lũy kế của các đơn vị là 17.730 tỉ đồng.

Do đó, các tập đoàn hầunhư không gia tăng được vốn chủ sở hữu và tổng tài sản.

Chính phủ cho biết, tổngnợ phải trả của các tập đoàn là 1,334 triệu tỉ đồng. Tuy nhiên, hệ số nợ phảitrả/vốn chủ sở hữu bình quân 1,82 lần, cao hơn mức 1,77 lần của năm 2011. Hệ sốnợ này tổng thể vẫn nằm trong giới hạn cho phép nhưng ở một số doanh nghiệp cábiệt như Vinashin, Vinalines…vẫn còn rất cao.

Tính cụ thể hơn, nợ nướcngoài của các công ty mẹ tập đoàn là 158.800 tỉ đồng, bằng 21,5% tổng nợ phảitrả của cả nước và đã tăng thêm 11% so với năm 2011. Ba doanh nghiệp vay nợnước ngoài nhiều nhất là Tập đoàn Điện lực, Vietnam Airlines, công ty mẹ củaTổng công ty phát triển đường cao tốc.

Chính phủ cho rằng,ngoại trừ các tập đoàn, tổng công ty lỗ do chính sách giá thì còn nhiều tậpđoàn, tổng công ty kinh doanh thua lỗ. Nhất là số các doanh nghiệp hoạt độngtrong lĩnh vực xây dựng, sản xuất vật liệu xây dựng. Điều đó dẫn đến tình hìnhtài chính của các tập đoàn, tổng công ty thiếu lành mạnh, không bảo toàn đượcvốn chủ sở hữu trong khi đó hoạt động chủ yếu dựa vào vốn vay. Nó dẫn đến chiphí tài chính cao và khả năng thanh toán nợ đến hạn thấp.

Mụctiêu tăng trưởng 2013: 10%

Chính phủ yêu cầu cáctập đoàn, tổng công ty 91, năm 2013 phải xây dựng kế hoạch sản xuất, kinhdoanh, đầu tư phù hợp để đạt mục tiêu tăng trưởng khoảng 10%.

Tuy nhiên, ngay tại hộinghị, Tổng giám đốc Tập đoàn Công nghiệp Than và Khoáng sản (TKV) Lê Minh Chuẩnđã đề xuất năm 2013, TKV đăng ký giảm doanh thu và lợi nhuận từ 15% đến 20%. Lýgiải về điều này với lãnh đạo Chính phủ, ông Chuẩn phân tích, năm 2012 TKV đãchịu nhiều tác động suy giảm kết quả sản xuất kinh doanh do giá bán than giảm,lượng than bán cho các hộ tiêu thụ lớn như điện, sản xuất thép… cũng giảm từ15% đến 20%. Nhờ thuế xuất khẩu than giảm xuống 10% và việc tăng giá than báncho ngành điện lên mức 70% giá thành sản xuất, TKV mới cân đối được tài chínhvà cạnh tranh với các nhà xuất khẩu khác.

Chủ tịch Tập đoàn Dầukhí Phùng Đình Thực (PVN) cũng đề nghị Chính phủ xem lại quy định về tỷ lệ phânchia lợi nhuận phần lãi dầu khí để lại cho nước chủ nhà, để PVN có thêm vốn đầutư. Hiện nay, Bộ Chính trị cho phép PVN để lại 50% phần lãi dầu khí nước chủnhà trong liên doanh dầu khí để tái đầu tư, nhưng Quốc hội và Chính phủ đã cânđối ngân sách và mức để lại cho tập đoàn ít hơn quy định nêu trên.

Thủ tướng Nguyễn TấnDũng cho rằng, các tập đoàn, tổng công ty là “anh cả đỏ” trong nền kinh tế, nênkhi đăng ký chỉ tiêu sản xuất kinh doanh, phải đặt mục tiêu phấn đấu năm saucao hơn năm trước, không nên đăng ký chỉ tiêu giảm đi.

Báo cáo của Chính phủcho rằng, nguyên nhân chủ quan dẫn đến kết quả kinh doanh giảm sút của các tậpđoàn, tổng công ty là do quản trị doanh nghiệp ít đổi mới, cơ cấu quản lý, điềuhành tại một số doanh nghiệp và các đơn vị thành viên cồng kềnh, chi phí quảnlý cao.

Năm 2012, tiến độ sắpxếp, đổi mới doanh nghiệp rất chậm, đặc biệt là cổ phần hóa. Cả năm sắp xếpđược 21 doanh nghiệp, 14 doanh nghiệp cổ phần hóa. Bên cạnh đó việc thoái vốnđầu tư ngoài ngành rất chậm.

(Theo Thesaigontimes)