Hiện nay mỗi năm cả nước có trên 50.000 DN giải thể hoặc đăng ký
tạm ngừng hoạt động, trong đó có hàng chục nghìn DN không thể tiến hành thủ tục
giải thể, phá sản do cơ quan Thuế không đủ thời gian và nguồn lực để quyết toán
thuế. Trong bối cảnh đó, quy định mới được ban hành về việc sử dụng dịch vụ
kiềm toán độc lập hoặc tổ chức kinh doanh dịch vụ làm thủ tục về thuế thực hiện
kiểm tra quyết toán thuế của DN giải thể, chấm dứt hoạt động đang được kỳ vọng
góp phần tích cực tháo gỡ ách tắc này.

Theo Điều 18 Thông tư
151:Khi thực hiện hợp đồng dịch vụ quyết toán thuế, công ty kiểm toán độc lập,
tổ chức kinh doanh dịch vụ làm thủ tục về thuế có quyền yêu cầu người nộp thuế
cung cấp đầy đủ, chính xác các chứng từ, hồ sơ, tài liệu và thông tin cần thiết
liên quan tới việc quyết toán thuế theo hợp đồng đã ký kết với cơ quan Thuế;
chịu trách nhiệm trước pháp luật về kết quả thực hiện dịch vụ quyết toán thuế
theo hồ sơ kê khai của người nộp thuế.

Trường hợp hồ sơ quyết
toán thuế có sự sai sót ảnh hưởng đến số thuế người nộp thuế phải nộp hoặc được
hoàn thì công ty kiểm toán độc lập, tổ chức kinh doanh dịch vụ làm thủ tục về
thuế thực hiện dịch vụ quyết toán có trách nhiệm nộp NSNN số thuế còn thiếu, số
thuế được hoàn cao hơn và bị xử phạt vi phạm pháp luật về thuế như trường hợp
người nộp thuế vi phạm. Đồng thời, công ty kiểm toán độc lập, tổ chức kinh
doanh dịch vụ làm thủ tục về thuế có trách nhiệm cung cấp chính xác, kịp thời
theo yêu cầu của cơ quan Thuế các tài liệu, chứng từ để chứng minh tính chính
xác của việc thực hiện dịch vụ kiểm tra quyết toán thuế; giữ bí mật thông tin
cho người nộp thuế.

Vừa qua, Bộ Tài chính đã
ban hành Thông tư 151/2014/TT- BTC hướng dẫn thi hành Nghị định 91/2014/NĐ-CP
về việc sửa đổi, bổ sung một số điều tại các Nghị định quy định về
thuế, có hiệu lực từ ngày 15/11/2014 (Thông tư 151). Theo đó, cơ quan Thuế
có thể đặt hàng công ty kiểm toán độc lập và tổ chức kinh doanh dịch vụ làm thủ
tục về thuế kiểm tra quyết toán thuế của DN giải thể, chấm dứt hoạt
động.

Các quy định trên đang
được kỳ vọng sẽ giúp DN giải thể, chấm dứt hoạt động nhanh chóng hoàn thiện thủ
tục quyết toán thuế để hoàn tất thủ tục khóa mã số thuế, làm thủ tục trả giấy
phép, con dấu… Đó là vì hiện nay nguồn lực của cơ quan Thuế có hạn trong khi số
lượng DN giải thể, chấm dứt hoạt động lên tới hàng chục nghìn đơn vị mỗi năm;
các DN phải chờ đợi, thậm chí mất khá nhiều thời gian mới được quyết toán thuế
để thực hiện thủ tục giải thể. Đồng thời, quy định này còn mở ra cơ hội đối với
các công ty kiểm toán độc lập cũng như tổ chức kinh doanh dịch vụ làm thủ tục
về thuế.

Theo Tổng cục Thống kê,
liên tục từ năm 2011 đến nay, mỗi năm cả nước có trên 50.000 DN giải thể
hoặc đăng ký tạm ngừng hoạt động. Trong 10 tháng năm 2014, cả nước có 54.333 DN
gặp khó khăn buộc phải giải thể hoặc đăng ký tạm ngừng hoạt động có thời
hạn hoặc ngừng hoạt động chờ đóng mã số DN, tăng 9,3% so với cùng kỳ năm 2013. Trong đó chỉ có 7.730 DN đã
hoàn thành thủ tục giải thể, 9.260 DN đăng ký tạm ngừng hoạt động có thời hạn,
còn lại 37.343 DN ngừng hoạt động chờ đóng mã số DN hoặc không đăng ký.

Tại TP.HCM hiện có
khoảng 150.000 DN, hàng năm có hơn 15.000 DN giải thể,
ngừng hoạt động. Trong khi đó, Cục Thuế TP.HCM có hơn 4.000 nhân sự, mỗi
cán bộ thuế bình quân một ngày phải xử lý công việc của gần 300 DN, luôn trong
tình trạng quá tải.

Vì vậy, có nhiều thời
điểm, hồ sơ DN xin quyết toán thuế để giải thể “chất đống” và DN phải
chờ đợi làm thủ tục quyết toán thuế tới cả tháng do cơ quan Thuế hạn chế
về nguồn lực.

Bà Trần Thị Lệ Nga – Phó
Cục trưởng Cục Thuế TP.HCM cho rằng, việc quy định cơ quan
Thuế có thể đặt hàng công ty kiểm toán độc lập và tổ chức kinh
doanh dịch vụ làm thủ tục về thuế thực hiện kiểm tra quyết toán thuế của
DN giải thể, chấm dứt hoạt động là một giải pháp tích cực hỗ trợ DN nhanh chóng
hoàn thành thủ tục để giải thể và giảm tải cho cơ quan Thuế.

Nhìn nhận một cách tổng
thể, bà Nguyễn Thị Cúc – Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam cho rằng, hiện nay
có rất nhiều DN không giải thể, phá sản được do cơ quan Thuế không đủ thời gian
và nguồn lực để quyết toán thuế. Thậm chí có ý kiến ví von là DN muốn “chết” mà
không được “chết”, bởi có khi phải chờ đợi cả năm vẫn không làm được thủ
tục giải thể vì lý do chậm trễ, chờ đợi quyết toán thuế. Quy định mới tại Thông
tư 151 là một giải pháp tích cực hỗ trợ các DN muốn giải thể có thể nhanh chóng
hoàn thành các thủ tục theo đúng quy định để chuyển sang hoạt động khác. Đồng
thời, cơ quan Thuế còn hỗ trợ DN về phí quyết toán thuế thông qua cơ chế cơ
quan Thuế đặt hàng công ty kiểm toán độc lập và tổ chức kinh doanh dịch vụ làm
thủ tục về thuế (phí dịch vụ do cơ quan Thuế chi trả). Cơ quan Thuế sẽ tiếp
nhận hồ sơ của DN có nhu cầu giải thể, chấm dứt hoạt động rồi đặt hàng công ty
kiểm toán độc lập và tổ chức kinh doanh dịch vụ làm thủ tục về thuế và thông
báo cho DN phải cung cấp đầy đủ hồ sơ cho đơn vị thực hiện quyết toán thuế được
cơ quan Thuế đặt hàng.

Ở một góc nhìn khác, ông
Võ Hùng Tiến – Tổng giám đốc Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn A&C, Phó Chủ
tịch Hội Kiểm toán viên hành nghề
Việt Nam (VACPA) cho rằng, Thông tư 151 sẽ mở ra một thị trường mới đối với các
công ty kiểm toán độc lập. Tuy nhiên – theo ông Tiến – các yêu cầu về trách
nhiệm cũng đòi hỏi các công ty kiểm toán phải nâng cao hơn nữa chất lượng
cung cấp dịch vụ cho cơ quan Thuế. Bày tỏ băn khoăn về nguồn kinh phí chi trả
cho dịch vụ có thể trở thành gánh nặng đối với NSNN, ông Tiến cho rằng DN
giải thể cần phải chia sẻ kinh phí để thực hiện thủ tục quyết toán thuế.

(Theo Báo KTNN)