Bộ Xây dựng: “Không có cơ sở để thu”

Ngày 18/2, Bộ Xây dựng có Công văn số 227/BXD-QLN do Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam ký, cho ýkiến về đề xuất thu thuế TNCN và thu lệ phí trước bạ đối với trường hợp uỷquyền chuyển nhượng bất động sản của Bộ Tài chính. Công văn khẳng định:”Không có cơ sở để thu thuế thu nhập cá nhân cũng như thu lệ phí trước bạcủa người uỷ quyền và người được uỷ quyền chuyển nhượng bất động sản”.

Vềthuế thu nhập cá nhân và thu lệ phí trước bạ đối với trường hợp “ủy quyềnchuyển nhượng bất động sản”, Bộ Xây dựng nói “không”, Bộ Tàichính bảo “có”.

BộXây dựng đưa ra 2 lý do để bảo vệ quan điểm này. Thứ nhất, theo quy định củapháp luật dân sự thì uỷ quyền chuyển nhượng bất động sản là một dạng giao dịchdân sự. Người có bất động sản có quyền uỷ quyền cho người khác thay mình thựchiện các quyền của chủ sở hữu như: Bán, cho thuê, thế chấp bất động sản… Giaodịch này không làm phát sinh việc chuyển dịch quyền sở hữu, quyền sử dụng bấtđộng sản từ người uỷ quyền sang người được uỷ quyền mà chỉ là sự thay đổi chủthể thực hiện các quyền của chủ sở hữu bất động sản nên không thể thu thuế vàphí chuyển nhượng. Thứ hai, theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân hiệnhành thì chỉ những hộ gia đình, cá nhân có chuyển nhượng bất động sản mà khôngphải là bất động sản duy nhất mới thuộc diện phải nộp thuế thu nhập cá nhân;còn giao dịch uỷ quyền bất động sản không làm thay đổi chủ sở hữu, chủ sử dụngbất động sản, không làm phát sinh thu nhập từ việc uỷ quyền nên không thuộc diệnphải chịu thuế thu nhập cá nhân.

Tổng cục Thuế: Phải thu!

Saucông văn trên của Bộ Xây dựng, giới kinh doanh bất động sản khấp khởi mừngthầm. Tuy nhiên, đến ngày 5/4, Tổng cục Thuế đã có công văn, số 1133/TCT-TNCNchỉ đạo Cục thuế Hà Nội với nội dung hoàn toàn trái ngược. Theo đó, Tổng cụcThuế xác định uỷ quyền chuyển nhượng bất động sản “thực chất là hoạt độngmua bán”, do đó người được uỷ quyền phải nộp thuế TNCN. Công văn trên nêurõ, sau khi tham khảo ý kiến các Bộ liên quan và chỉ đạo của Bộ Tài chính, Tổngcục Thuế có ý kiến như sau: “Uỷ quyền giao dịch bất động sản là một hoạtđộng giao dịch dân sự được luật pháp cho phép. Tuy nhiên, việc cá nhân có đầyđủ năng lực dân sự mà uỷ quyền cho cá nhân khác không thuộc đối tượng được miễnthuế (theo quy định của Luật Thuế TNCN – PV) được toàn quyền thực hiện việcchiếm hữu, quản lý, sử dụng và định đoạt bất động sản của mình bao gồm cả việccho thuê, cho mượn, chuyển nhượng… và không phải hoàn trả lại cho Bên uỷquyền và các lợi ích có được từ hoạt động uỷ quyền; đồng thời Bên được uỷ quyềnkhông nhận thù lao thì thực chất đây là hoạt động mua, bán bất động sản. Do đóngười được uỷ quyền phải có nghĩa vụ kê khai và nộp thuế TNCN theo quy định củaLuật Thuế TNCN”.

Lại một lần nữa có sự vênh nhau trong việc luận giải luật giữa các bộ, ngành.Với trường hợp “uỷ quyền chuyển nhượng bất động sản”, đây không phảilà lần đầu tiên vấn đề này được nêu ra. Những rủi ro cho người được uỷ quyềnchuyển nhượng và những thất thoát thuế từ hoạt động này đã từ lâu được đề cậpđến nhưng không hiểu sao nó vẫn tồn tại đến bây giờ. Bộ Xây dựng cũng tỏ ra cólý khi viện dẫn luật để bảo vệ quan điểm không thu thuế hoạt động này. Tuynhiên, chỉ đạo của Tổng cục Thuế cũng cho thấy trách nhiệm của cơ quan này vớiviệc đảm bảo một nguồn thu quan trọng của ngân sách. Trong khi những người cóthu nhập từ tiền lương phải “ngậm ngùi” trích nộp thuế thu nhập từkhoản thu nhập không mấy cao của mình, thì đúng thật không công bằng nếu việcchuyển nhượng bất động sản, dưới hình thức này hay khác, thường mang lại thunhập rất cao lại được “miễn thuế”. Mặt khác, công văn này dành choCục Thuế Hà Nội, vậy còn các địa phương khác nơi cũng có không ít hoạt động uỷquyền chuyển nhượng bất động sản đang diễn ra, rõ ràng chúng ta vẫn đang cónhững vấn để còn bỏ lửng.